Hygiëne

Hygiëne

Als trainer-coach sta je vaak model voor sporters. Ze kijken tegen je op. Jij kunt in hun ogen zo goed voetballen, turnen of zwemmen dat je voor hen een soort idool bent. Een rolmodel. En rolmodellen worden nageaapt. Daarom is voorbeeldgedrag van de trainer-coach op alle gebieden belangrijk. Ook op het gebied van hygiëne. De coach moet heel wat kennis hebben van hygiëne van de sportomgeving en van lichaamshygiëne. Alleen dan kun je het juiste voorbeeld geven en sporters verantwoord begeleiden. Ook is deze kennis van belang om voorlichting over hygiëne te geven.

Hygiëne van de sportomgeving

Op plaatsen waar veel mensen bij elkaar komen, zoals in een sportaccommodatie, kunnen gemakkelijk ziekteverwekkers van de een op de ander worden overgebracht. Door hygiënemaatregelen probeer je deze besmetting tegen te gaan. Bij hygiëne van de sportomgeving moet je denken aan alles wat een sporter ziek kan maken. Denk bijvoorbeeld aan vieze toiletten en douches, stofwolken onder de banken en ongewassen sportkleding.

In de sportomgeving worden verschillende maatregelen genomen om de hygiëne te verbeteren. De sportomgeving wordt geventileerd en sportmaterialen worden regelmatig schoongemaakt of zelfs gedesinfecteerd. Ook worden de sportruimte, de kleedruimte, de toiletten en de sportkantine goed schoongemaakt.

Een verkoudheid is een infectie met het verkoudheidvirus. Iemand die verkouden is, verspreidt tijdens het hoesten, niezen of praten piepkleine druppels met het virus in de lucht. Een ander ademt deze lucht in en krijgt het virus zo ook binnen. Ook andere infectieziekten, zoals griep, worden via in de lucht zwevende druppeltjes van de een op de ander overgedragen. Goede ventilatie verkleint de kans op besmetting. Ventilatie is een proces waarbij verse lucht naar binnen wordt aangevoerd en ‘gebruikte ’lucht naar buiten wordt afgevoerd.

In de sportaccommodatie worden de sportruimte en de kleedruimte goed schoongemaakt. Dit is belangrijk om ziekte te voorkomen. Speciale aandacht is er voor het schoonmaken van de toiletten. Bij intensief gebruik van de sportaccommodatie moeten de toiletten meerdere keren per dag schoongemaakt worden. Vieze toiletten zijn vaak een belangrijke bron bij de verspreiding van ziekten. Ook de sportkantine vraagt om hygiënemaatregelen. Er gelden zelfs speciale normen die te maken hebben met voedsel hygiëne.

Desinfecteren is het doden of onschadelijk maken van ziekteverwekkers (bacteriën of virussen). Hiervoor kun je speciale desinfecterende middelen gebruiken. Kleine voorwerpen kun je eventueel ontsmetten in de afwasmachine, kleding in de wasmachine op ten minste 60 graden Celsius. Meestal is het niet nodig op sportmateriaal te desinfecteren. Doorgaans volstaat een normale huishoudelijke reiniging. Desinfectie is wel nodig wanneer materialen verontreinigd zijn met bloed.

Een van de maatregelen die genomen worden in sportaccommodaties, is het voorkomen van legionella. Legionella is een bacterie die de veteranenziekte kan veroorzaken. De ziekteverschijnselen kunnen variëren van een fikse verkoudheid tot een flinke griep met longontsteking. Slechts een klein aantal besmette mensen wordt ernstig ziek. Enkelen kunnen hieraan doodgaan. Infectie met legionella vindt plaats door het inademen van de bacterie in zeer kleine druppels water. De douche, zowel thuis als in de sportaccommodaties, is een plaats waar een risico op legionellabesmetting bestaat. Wanneer de temperatuur van het douchewater in het warmwatertoestel afgesteld is op minimaal 60 graden Celsius, wordt de bacterie gedood. Als je twijfelt aan het watersysteem, kun je de douche doorspoelen met alleen warm water. De eventueel aanwezige bacteriën worden dan gedood en de douche is gedesinfecteerd.

Lichaamshygiëne

Persoonlijke lichaamsverzorging is erg belangrijk. Ook voor sporters. Of juist voor sporters. Lichaamshygiëne is de zorg voor je lijf, zodat het gezond kan functioneren. Ieder mens zal daaraan aandacht moeten besteden. Goede lichaamsverzorging heeft ook een sociale functie. Niemand zit immers graag naast iemand die niet lekker ruikt of er onverzorgd uitziet.

Je moet zuinig zijn op je lijf en het goed verzorgen. Speciale aandacht verdienen je voeten. Pas als je er pijn of jeuk krijgt, ga je op je voeten letten. Ook in de zomer, als schoenen en sokken vaker uitgaan, krijg je weer oog voor je voeten. Toch verdienen ze het hele jaar jouw aandacht als je ze gezond wilt houden. Heb je te weinig aandacht voor de verzorging van je voeten, dan kunnen zweetvoeten of voetschimmel het gevolg zijn.

Zweetvoeten komen bij veel sporters voor, vooral bij mannen. De voetzolen bezitten een hoge concentratie van zweetklieren. Ben je niet alert op het droog en koel houden van de voeten, of niet in staat om dit te doen, dan kunnen behalve zweetvoeten voetinfecties, een kapotte huid en blaren ontstaan. Draag daarom geen polyestersokken en geen nylonschoeisel. Draag ook geen teenslippers met blote voeten als de zon schijnt. De bacteriën of schimmels die dan ontstaan, werken in op het zweet. Doe je het toch… voilà: het recept voor de kwalijke geur.

Zwemmerseczeem is een schimmelinfectie en niet, zoals je zou denken, eczeem! We lopen dit meestal op in vochtige en warme ruimten, zoals kleedlokalen, doucheruimten en zwembadperrons. Zwemmerseczeem start meestal tussen de twee kleinste tenen en vormt daar een jeukende, rode uitslag met witte schilfers. De schimmel is erg besmettelijk. Bovendien loop je met deze schimmel gemakkelijk tegen zelfbesmetting op, zodat je uitslag krijgt op de hele voet, je bene, je romp of je gezicht. Daar ontstaan rode plekken. Soms is er sprake van een flinke zwelling van je voet, zodat die niet meer in je schoen past. Er kunnen gemakkelijk blaasjes ontstaan, die open kunnen springen. Daardoor ontstaat kloofjes en bloedingen. Pijnlijk aanvoelende liezen kunnen ook veroorzaakt zijn door deze infectie.